Toen in 2017 bekend werd dat Fortarock dat jaar niet plaats zou vinden, was ik enigszins bang dat dat het einde van Fortarock zou betekenen en dat we dit geweldige festival zouden verliezen in Nederland. Gelukkig werd mijn angst begin dit jaar weggeveegd toen duidelijk werd dat Fortarock 2018 realiteit zou worden. Voor mij betekent dit dat ik zaterdag mag afreizen naar Nijmegen.
Bij aankomst is de regen gestopt en word ik zeer vriendelijk welkom geheten bij de ingang. Het voelt weer goed. Iedere bezoeker krijgt een gratis festivalboekje en het veld is (ogenschijnlijk) droog en schoon. Het festivalterrein heeft weer een andere opzet dan voorheen. Het grote podium staat centraal en heeft voldoende ruimte ervoor. Schuin daartegenover de tent die, bij betreding blijkt, niet te groot is en daardoor een knus karakter houdt, terwijl het podium vrij groot en breed is. De plaats van het rolstoelpodium is naar mijn mening goed geplaatst. Het kleine podium is verdwenen op het terrein, maar in de plaats daarvan is er de theaterstage. De stands met eten en drinken zijn voldoende aanwezig en er is wat afwisseling in het aanbod wat aan de gezelligheid bijdraagt. Zo zijn er ook mogelijkheden voor het verschalken van een sparerib of het genieten van een kaasfondue. Daartussen kan er ook nog een eigen sleutelhanger gesmeed worden en rijdt er een duivelse vuurwagen rond die vurig spektakel biedt.
Toch een beetje buiten het festivalterrein is er het openluchttheater de Goffert waar een klein podium over de ‘vijver’ is neergezet. Deze stage staat centraal voor de halfronde stenen tribune. Een heel bijzondere setting mag ik wel zeggen. Maar zeker ook een multifunctionele en gezellige setting. Buma Rocks! heeft daar zitting voor de heavy chats. Velen hebben ingeschreven om een gesprek te hebben met muzikanten en promotors. Alles heel vrijblijvend en gemoedelijk. Daarnaast beantwoordt Floor Jansen een half uur vragen. Na haar interviews in Volkskrant en NCR blijkt dat ze de algemene Nederlandse media niet een heel warm hart toedraagt, maar vandaag is ze onder mensen die haar en de metalmuziek wel waarderen en dat uitspreken. En dat blijkt wanneer ze die middag tevens de Buma Rocks! Export Award krijgt uitgereikt voor haar behaalde successen in het buitenland.
Muziek is er ook op de theaterstage. Het is daarbij, met uitzondering van Thy Art Is Murder een soort Nederlands onderonsje. Death Alley is de eerste band op het podium. De band was al enige tijd bezig voor het aanwezige publiek. Even verderop stond bij de ingang van het theater een aanzienlijke rij mensen die, zeer terecht en rustig, door de security werd tegengehouden omdat de hoeveelheid mensen bij de stage het maximum had bereikt. Dat is jammer voor de wachtenden, maar laat weer zien dat deze stage succesvol is. Death Alley is op dreef en spelen een uiterst energieke set waarbij het zweet van drummer Uno al gauw in het rond spat. Dit is rock and roll, dit is puur spelen waarbij de afstand tussen band en publiek in elkaar overloopt. En Death Alley doet het met overgave. Ook het metalcorecollectief For I Am King speelt voor een afgeladen theater. Zelfs op de zeer kleine oppervlakte tussen het podium en de tribune ziet zangeres Alma bij het spelen van de laatste single Prey een mini-circle-pit ontstaan en het begin van een kleine wall of death. Het publiek neemt de kans waar om vanaf het podium het publiek weer in te duiken. Wanneer Dool speelt is de ingang wederom afgesloten en kan er geen kip meer bij.
Het Australische Thy Art Is Murder (TAIM) is van de vrijdag naar de vroege avond van zaterdag verplaatst. Het is bijna surrealistisch om op de tribune te zitten onder een intiem tentdoek, lieflijke muziek uit de boxen en allemaal aardige mensen om je heen. Niet de normale ingrediënten voor een TAIM-concert. Wanneer een vergeten hit van de Vengaboys uit de boxen schalt, hebben ze mij danig in de war. Gelukkig zijn de Vengaboys aan de band voorbij gegaan en steken ze van wal met een overweldigend geluid. Het is strak, hard en zanger CJ McMahon, die zich gelukkig met het laatste album Dear Desolation weer bij de band heeft aangesloten, is op dreef. Heel vriendelijk tussen de nummers, maar tijdens het spelen een beest en een sterke strot. Het is heel onrustig vooraan, maar dat is logisch, want TAIM pakt ze allemaal in daar bij het theater.
De programmering is tijdstechnisch mooi neergezet bij de mainstage en de tentstage. Van 12.00 uur tot 23.00 uur zijn er onafgebroken en afwisselend twaalf bands aan het spelen. Dat zorgt wel voor rust want er hoeven niet echt keuzes gemaakt worden (wanneer je de theaterstage even buiten beschouwing laat). En wil je even gebruik maken de eet of sanitaire voorzieningen kun je nog altijd van de muziek genieten.
Mantar opent in de tent. Het Duitse duo speelt voor een vrij volle tent (zeker voor die tijd) en spelen straf en strak. Jammer dat ze met de gezichten naar elkaar spelen en daardoor wat interactie met het publiek ontberen. Buma Rocks! is verbonden met Fortarock én met de band Vuur. De band rond Anneke van Giersbergen kan voor Nederlandse begrippen ook door het leven gaan als een supergroep. Niet alleen Anneke is internationaal geliefd. Ook Jord Otoo, Ferry Duijsens, Johan van Stratum en Ed Warby zijn niet de minste muzikanten die ons circuit kent. Voordat het eerste album In This Moment We Are Free-Cities uitgebracht was, werd Vuur omarmd door de Nederlandse pers. Vandaag mogen ze dat ook tonen. Muzikaal laat Vuur ook horen dat ze er mogen zijn. In het begin is het stemgeluid van Anneke niet optimaal te horen, maar dat verbetert gelukkig later wel. Het publiek op het veld reageert enthousiast op het nieuwe werk, maar ook werk van The Gathering. Met Nijmegen als een soort thuiswedstrijd voor Anneke en een kwalitatief goede show is de missie van Vuur op zaterdag volbracht.
Ergens in de Atlantische Oceaan tussen Schotland, Ijsland en Noorwegen ligt een eilandengroep die de Faeröer-eilanden worden genoemd. Er wonen ongeveer 50.000 mensen en vier daarvan spelen prettige folk-/vikingmetal en noemen zichzelf Tÿr. Tÿr produceert een gemakkelijke pot herrie waar je vrolijk van wordt. De folkinvloeden in een goede heavymetalsetting zorgen voor aanstekelijke muziek die stevig, snel maar vooral melodieus naar voren wordt gebracht. Het viertal werkt hard en staat ontspannen op het podium. Wat opvalt is de epische samenzang van de heren. Het folkloristische karakter ervan doet recht aan hun herkomst en past goed in het geluid van de band. Zanger Heri Joensen heeft contact met het publiek en staat zelfverzekerd met ontbloot bovenlijf zijn kunsten te vertonen.
Fullspeed gaat Dragonforce op de mainstage van start. De band heeft in zijn bestaan zeker een standaard gezet voor de muzieksoort die zij spelen. Op Fortarock trappen ze hun tour af en een hoop fans zijn getuige van een energieke performance van de band.
Het gitaristenduo Herman Li en Sam Totman zijn de spil van de band en het geluid en worden vooral ritmisch strak ondersteund door drummer Gee Anzalone. Daarbij is bassist Frédéric Leclercq zowel in het schrijfproces, maar ook bij het optreden een belangrijke (humoristische) factor. De setlist bestaat uit een mix van oud en nieuw werk en is daarmee uitermate geschikt voor een festivaloptreden. Curse Of Darkness, Seasons, Three Hammers en Through The Fire And Flames passeren de revue en de cover Ring Of Fire van Johnny Cash krijgt eveneens voldoende bijval. Zanger Marc Hudson, die de vocalen sinds 2011 voor zijn rekening neemt, fungeert als sterke voorman op Fortarock.
Van Dragonforce naar Igorrr is een salto achterwaarts. Had Fortarock twee jaar geleden Baby-metal als vreemde eend in de bijt. Dit jaar overtreft Igorrr alles. De controversiële fransman Gautier Serre weet met zijn mix van metal, barok, triphop en techno een barstensvolle tent aan zijn lippen te krijgen. Dit is voor de rechtlijnige muziekliefhebber onmogelijk en lijkt op zwemmen in het diepe zonder diploma en zwembandjes. Het is niet de muziek die ikzelf thuis even lekker rustig opzet om te luisteren. Igorrr moet je beleven, je moet je live laten onderdompelen in de sensatie die geboden wordt. DJ, drummer, zanger Laurent Lunoir en (opera)zangeres Laura Le Prunenec bieden theater en wat betreft het optreden van de klassiek geschoolde Laura ben ik er van overtuigd dat Nina Hagen nu officieel verleden tijd is.
En dan is het tijd voor Avatar. Het publiek wordt (in het Nederlands) verzocht om een moment stil te zijn als eerbetoon aan de koning. De figuur die centraal staat op het laatste album van de band en tijdens de tour. Vanaf de start is duidelijk dat dit optreden tot in de puntjes verzorgd is, tot aan de punten van de snor van gitarist Tim Öhrström of gitarist/koning Jonas Jarlsby toe. De performance is muzikaal en theatraal retestrak, de band ziet er in de uniformen uit als een mooi collectief, het headbangen is professioneel gesynchroniseerd en zelfs de bewegingen van drummer John Alfredsson zijn tot in de perfectie uitgevoerd. En daar bovenop is er de performance van zanger Johannes Eckerström die zich als een vis in het water voelt op het podium. Zijn zang is divers, zuiver en krachtig, zijn bewegingen zijn doeltreffend waarbij de benen van elastiek lijken te zijn en zijn spel voor en met het publiek overtuigen. Hier staat een entertainer die helemaal weet hoe hij met zijn band het publiek weet te vermaken. Het is mij dan ook werkelijk een raadsel waarom Avatar halverwege de middag geprogrammeerd is, want dit is een band die headlinewaardig is. De performance en de opzwepende groovende muziek laten de lucht trillen en het aanwezige publiek smult ervan. De composities die gespeeld worden in het spel van de koning van Avatar Country komen voornamelijk van het laatste album, maar in de set mogen zeker ook niet Smells Like A Freakshow en Hail The Apocalypse ontbreken.
Het album Avatar Country is niet alleen één van de beste albums van 2018, het optreden van de Zweden is vooralsnog hét beste optreden dat ik heb meegemaakt. En je moet van goede huize komen om dit te overtreffen.
Van Avatar naar Baroness is een vreemde gewaarwording. Met een mix van stoner, sludge en hardrock zet Baroness een mooi optreden neer. De muzikale escapades worden vermengd met zware riffs en melodieuze progressieve elementen en daarmee laat Baroness je weer op andere manier genieten van metalmuziek. Het aanwezige publiek reageert sterk en positief op het optreden en dat wordt overduidelijk door Baroness gewaardeerd. Voor Alestorm is het optreden op Fortarock een zoveelste feestje, maar de eerste op Fortarock. Deze Schotse metalband speelt onvervalste piratemetal en biedt muzikaal en tekstueel weinig diepgang. Maar dat interesseert het publiek helemaal niet. Ze zijn hier voor het feestje dat Alestorm heet en deinen gezellig mee op de hoempa-metal. De levensgrote badeend, die later over het publiek zal gaan surfen, domineert het podium en het decor van twee eenden met bananenlijf laten al zien dat niemand het zo nauw neemt met de serieuze kant. Het techno-intro loopt naadloos over in de metal van Alestorm en terwijl er iemand in een roeiboot over het publiek van achteren naar voren surft wordt er op het podium gezongen over worst eten, bier drinken en dronken worden. Het sfeertje is aanstekelijk en overal zie je dansende en lachende mensen en wordt er op verzoek zittend op de grond geroeid. Het leuke van festivals is daarbij dat er soms kruisbestuivingen ontstaan. Zo zingt zanger Heri Joensen van Tÿr nog een nummertje mee en speelt, zo vals als een badeend, een echte keyboardsolo. Van frivool naar zwaar is de reis van Alestorm naar Satyricon. De band die bestaat uit zanger Satyr en drummer Frost heeft op het podium ondersteuning van maar liefst vier extra man. Blackmetal is het genre waar we ons in begeven en hoewel het al wat donker is in de tent, is het geluid dat zeker. Duister en diep en rauw klinkt Satyricon en dat past uitstekend in het hele programma van Fortarock dat daarmee heel divers is neergezet. De zware black metal staat als een huis terwijl de band als een heimachine nog heel even de fundering kietelt.
Opeth
Geen nieuw album, toch weer een optreden van deze progressieve grootmeesters. Wederom opent de band met Sorceress en het blijkt telkens weer hoe stabiel, geconcentreerd en op elkaar ingespeeld deze vijf heren de muziek neerzetten. Tussen de nummers door zijn er wat stiltes en gefriemel aan de instrumenten waardoor het lijkt dat er iets niet helemaal klopt. Zanger Mikael Akerfeldt geeft aan dat ze wat te laat waren en dat hun is gevraagd om een nummer minder te spelen. Hij geeft aan dat ze toevallig het beste nummer aller tijden hebben geschreven, maar dat ze dit door tijdgebrek nu niet zullen spelen. De droge humor van hem leidt er altijd toe of je hem moet geloven of niet. Het publiek krijgt daarom tijdens het optreden maar vijf (5!) nummers in het uur dat gespeeld wordt. De meeste aanwezigen zijn liefhebbers en ondergaan het optreden in een soort hypnotiserende sessie. En hoewel complex blijken diverse wendingen, hooks, versnellingen in Ghost Of Perdition, Cusp Of Eternity of The Drapery Falls voor veel luisteraars vertrouwd gezien de vele vingertjes die het drumritme als airtikkend meedrummen of de deinende lijven die op de stroom van de melodie meedrijven. Hoewel Mikael op de albums de grunts achter zich lijkt te hebben gelaten, komen ze live zeker nog wel tevoorschijn. Een kwartier voor einde geeft hij aan dat het laatste nummer eraan komt en dat betekent dat Deliverance wordt ingezet. Dan weet je als liefhebber van Opeth dat het afgelopen is daarna, maar dan weet je ook dat je het beste outro aller tijden weer hebt gehoord. Want dat van dat beste nummer was niet echt waar, maar Deliverance heeft wel degelijk het beste outro aller tijden.
Van progmasters naar de djentmasters van Meshuggah. Met Meshuggah staat trouwens het aantal Zweedse bands, na Avatar en Opeth, op drie en dat is aanzienlijk. Precies op de kop af een jaar geleden meldde Meshuggah dat gitarist en mede-oprichter Fredrik Thordendal een pauze neemt betreffende het touren. Per Nilsson (Scar Symmetry, Nocturnal Rites) neemt ook vanavond de honneurs waar. Met succes. De grondleggers van de djent zijn vanavond in topvorm. Wie komt om de band te zien, komt lichtelijk bedrogen uit. Het gaat bij Meshuggah om een combinatie van het auditieve en visuele aspect. Het rauwe stemgeluid van Jens Kidman geeft lijn aan de a-ritmische melodielijn die spijkerhard op het publiek wordt afgevuurd. Het psychedelische mandala-decor figureert in een lichtshow waarbij de vier heren als silhouetten hun muziek met militaire precisie afvuren. Evenals bij Opeth is een optreden van Meshuggah er een van ondergaan, van genieten en beleven.
De grote klapper van de zaterdag is Nightwish. Veel publiek laat door middel van t-shirts de gehele dag al merken dat ze juist voor de Finnen zijn gekomen. Zoals we mogen verwachten zet Nightwish een uiterst professionele show neer waarbij het geluid goed tot zijn recht komt en Floor Jansen bewijst dat ze niet zomaar als frontvrouw lid is van de band. Van voor tot achter gaan de handjes regelmatig omhoog en lijkt er een onzichtbare draad tussen publiek en band te bestaan. De visuele ondersteuning met een enorm scherm dat synchroon is afgesteld met de podiumdelen waarop de bandleden staan, geeft het optreden een bijzonder karakter en door de getoonde filmpjes, die op velerlei manieren een connectie met de nummers hebben, lijkt het alsof je in één groot 3d muzikaal avontuur beland bent. Jammer is dat de band hierdoor, die al weinig beweging vertoont op het podium, een soort wegvalt tegen de achtergrond. Floor zingt netjes en zuiver en geeft aan dat ze heel blij is om weer eens in Nederland te mogen spelen en kondigt meteen aan dat Nightwish op 26 november terugkomt om in de ZiggoDome te spelen. Ze laat horen dat zij terecht een Export Award heeft gewonnen, want zowel in de klassieke alswel in de reguliere zangstukken laat ze geen steken vallen. Hoewel de band in de eerste nummers van de set nog wat tam naar voren kwam, krijgt het optreden steeds meer cachet naarmate de set vordert. Natuurlijk mag de wonderschone single Élan niet missen en sluit Nightwish letterlijk vol vuur en vlam af met Ghost Love Score, een tevreden publiek achterlatend.
Fortarock heeft dit jaar bewezen dat het nog altijd een festival is dat gezelligheid, intimiteit en goede veelzijdige metal kan verenigen. De keuze voor de theaterstage was een sterke troef. Daarbij klonk het geluidstechnisch nagenoeg allemaal erg goed en heeft Fortarock deze zaterdag goed uitgeslapen technici aan het werk gehad die wisten hoe ze moesten handelen om het publiek een goed geluid te bezorgen. Qua bands was het genieten voor iedereen want diverse metalgenres werden weer aangeboden.
Wat mij betreft is Fortarock namelijk een festival dat zeer de moeite waard is, een goede tegenhanger is voor de internationale festivals en een festival dat Nederland in de armen moet sluiten en moet koesteren. Tot 2019 maar weer.
Fortarock 2018 – Goffertpark (Nijmegen) 02/06/2018
397
vorig bericht