Wat een briljant festival. De line-up was al indrukwekkend, maar de uitvoering kon (over het algemeen) niet beter. Hulde voor de organisatie die ondanks alle uitdagingen van de afgelopen jaren er toch een geslaagd festival van wist te maken.
Uitdagingen waren er namelijk genoeg. Het festival is noodgedwongen een aantal keer uitgesteld. Bands zegden om verschillende redenen af. Een van de beoogde headliners (Anathema) is als band in dezelfde periode gesneuveld en moest dus vervangen worden. Tot op het laatst bleef het onduidelijk of alle bands wel konden. De laatste afzegger was Klone. Net voor het festival zelf en te kort om er nog een vervanger voor te vinden. De oplossing was een half uur extra Katatonia. Het moet gezegd een geweldige oplossing, want gezien hun setlist kan ik me niet voorstellen dat deze band korter had moeten spelen.
Vrijdag 15 april
Met dank aan mijn werk kom ik net te laat voor het optreden van The Ocean. Ik stap net de grote zaal binnen om de laatste tonen op te vangen. Daarom snel naar de kleine zaal voor The Fierce & The Dead. De band komt niet helemaal uit de verf. De heren zijn sympathiek en dat helpt in het maskeren van de foutjes. Het lijkt of het optreden voor hen, na jaren stilstand, nog wat roestig is. Het zorgt voor tussenpauzes tussen de nummers om te stemmen. Een gitarist die duidelijk meer met zijn instrument bezig is dan met het publiek of zijn show past daar natuurlijk bij. Niet erg, maar in zijn totaliteit voelde het allemaal wat onwennig.
Enslaved is duidelijk andere koek. Hun metal met progressieve rock en folk invloeden is duidelijk populair. Hoogtepunten zijn wanneer het publiek mee kan zingen (of is het schreeuwen?) met hun traditioneel aanvoelende chants. De zang is een mix van clean en grunts. Het is duidelijk dat deze heren van wanten weten. Het geluid laat de band echter een beetje in de steek. Het klinkt allemaal wat afgeknepen. De scherpte en daardoor de felheid en hardheid blijven daardoor teveel achterwege.
Positieve verrassing is het Britse Novena. Met zanger Ross Jennings hebben zij een echte frontman in hun gelederen. Zijn veelzijdige stem zorgt er mede voor dat de band flink kan experimenteren met verschillende muziekstijlen. De band put inspiratie uit traditionele progressieve rock, maar speelt net zo makkelijk leentjebuur bij brute metal of latin dance breaks. Met een goed ingespeelde band levert dit een indrukwekkend optreden op.
Headliner van de eerste dag is Katatonia. Als je de ontwikkeling van deze band bij optredens ziet dan zegt dit alles over de huidige status van deze band. Ooit stond zanger Jonas Renkse slechts achter de microfoon. Zijn gezicht verborgen achter de microfoon en zijn lange haren. Vanavond staat hij in het middelpunt van de show. Hij communiceert met het publiek en zijn stem excelleert tot grote hoogten. Dat komt mede omdat de band en het geluid vooral om Jonas is geformeerd. De muziek wordt daardoor wel wat verder naar achteren gedrukt. Het echte explosieve van weleer is er daardoor niet. Dat valt vanavond extra op omdat de band op ‘request’ van het publiek ook ouder werk speelt. Ondanks dit kleine minpuntje is het echter een sterk optreden. De band is uiterst goed op elkaar ingespeeld. Het lijkt de heren geen enkele moeite te kosten om al het door het publiek gevraagde werk te spelen. Zoals al gezegd is dat half uur extra meer dan welkom. De tijd vliegt zo snel voorbij dat de een uur en drie kwartier die de band speelt nog steeds als veel te kort voelt. 
Zaterdag 16 april
Opener van de dag is Ross Jennings. De zanger van Novena zet een leuke akoestische set neer. Wanneer hij samen met een van de gitaristen van Novena Peter Gabriel speelt komt de relaxte sfeer goed naar voren. Ze spelen het nummer zonder de tekst en het instrumentele deel helemaal goed te kunnen herinneren. Samen met het publiek maken ze er echter het beste van. Het is een relaxt begin van een drukke zaterdag.
De gitaargedreven rock van The New Death Cult komt vooral tot zijn recht wanneer de band ‘het gas erop heeft’. De gitarist mag lekker tegen de draad in zijn solowerk spelen. Het past echter steeds prima bij de uitvoering van de goed geschreven nummers. Met dank aan een strakke ritmesectie en de zang/ gitaarspel van de frontman. Sommige nummers zijn niet meer dan aardige alternatieve rocknummers. Mijn tip aan de band is dan ook, kies vooral voor meer van die energieke nummers. Daar blinkt de band echt in uit.
Onze zuiderburen leveren met Cobra The Impaler een progressieve metalband die als band nog aan het begin van hun carrière staat. Strakke en afwisselende metalriffs en een ritmesectie die flink huishoudt zorgen voor veel bewegende hoofden in het publiek. De zang brult (grunt bijna) als het nodig is en klinkt melodieus als het nummer er om vraagt. Dit past prima bij de gebrachte metal en de sfeer zit er vandaag bij het publiek goed in.
Je zet een aantal geroutineerde muzikanten op het podium en je krijgt een klassiek beeld voorgeschoteld. Het beeld waar progressieve rockmuziek mee bekend is geworden. De titel jazz van de metal maakt Magic Pie deze dag absoluut waar. Inventieve breaks, verhalende zanglijnen en goede muzikanten. Het is duidelijk dat deze heren al twintig jaar samenspelen. De oude rotten zetten een solide show neer. Wel tijdens etenstijd, want het publiek laat het daarom(?) een beetje afweten.
Bij Scarlet Stories komen de eerste vrouwen op het podium. Het zorgt direct voor andere muziekinstrumenten. Deze keer wordt er een (moderne lichtgevende) viool gebruikt om het rockgeluid meer kleur te geven. De progressieve metal komt goed uit de verf. De bijna thuis spelende band (uit Tilburg) kent veel imposante breaks en afwisselingen. De zangeres zingt soms met moeite over de geluidsmuur heen. Over het algemeen blijft ze echter goed overeind. Ze heeft daar wel twee microfoons en flinke longen voor nodig. Op de een of andere manier voelt de show nog wat onwennig. Mogelijk komt dat omdat er weinig optredens zijn geweest de afgelopen twee jaar of dat de band meer en regelmatiger optredens nodig heeft om een bepaalde routine in te slijpen. We gaan het zien in de toekomst, want de basis is dik op orde.
Door Long Distance Calling wordt mijn progressieve postrock hart met liefde toegezongen. Natuurlijk niet door een zanger, maar door fijne elektrische gitaarstukken. Zo hoort het in deze muziekstijl. Men ragt, swingt en zorgt ervoor dat het publiek kan genieten van wat deze muziekstijl zo mooi maakt. Gedreven nummers en uitstekende muzikanten zorgen ervoor dat er geen zanger nodig is. De instrumenten spreken. Die worden duidelijk gehoord door het in grote getale opgekomen publiek. Heerlijk optreden.
Ronduit indrukwekkend! In het kort is dat de conclusie van het folkrock optreden van Cellar Darling. Vooral zangeres Anna Murphy (Eluvietie) maakt indruk. Dat doet ze niet alleen met haar imposante stem, maar ook door gebruik te maken van draailier, fluit en keyboard/ piano. Ze steelt de show ondanks, of is het dankzij, de strakke ondersteuning van drums, gitaar en basgitaar. Waar normaal de zang beter klinkt op plaat lukt het Anna om live veel meer indruk te maken. Het is een kunst om goede muzikanten zoals de drummer, gitarist en bassist in dienst te laten spelen van het nummer én de zangeres. Dat samenspel lukt uitstekend.
Oudgedienden Focus mogen een uur lang laten horen hoe de progressieve rock in de jaren zeventig gevormd is. De echte mastodonten zijn natuurlijk toetsenist, fluitist en zanger Thijs van Leer en drummer Pierre van der Linden. De andere twee muzikanten (gitarist Menno Gootjes en bassist Udo Pannekeet) zijn natuurlijk later ingevlogen. Het optreden is een statement uit een tijd dat het er duidelijk minder heftig aan toe ging. De link met jazz en klassiek is wel gebleven, maar de ontwikkelingen zijn deze band eigenlijk voorbij gesneld. Leuk om een keer te zien, maar daar blijft het voor mij ook bij.
Het Finse progmetal gezelschap Wheel sluit de optredens in de kleine zaal af. Dat doet men met kracht. De zwaar aangezette gitaren zorgen voor trillende broekspijpen. De zang klinkt soms bijna als Maynard van Tool om daarna enigszins door de mand te vallen als hij te schreeuwerig wordt. Met zo’n imposante gitaarmuur kan dit eigenlijk ook niet anders. Zelfs de muziek heeft Tool-achtige trekjes. Zonder er overigens echt op te lijken, want daarvoor kent Wheel live teveel metalen kracht en eigenzinnigheid. Door bij het optreden te kiezen voor hard blijft het melodieuze karakter van de band vandaag meer achterwege. Op zich jammer, want op plaat klinkt dat juist erg indrukwekkend.
Leprous kwam zag en overwon. De afsluiter van het festival laat in een kleine twee uur horen dat men niet voor niets de headliner is. De request set wordt nauw gevolgd (iets waar ik bij Katatonia toch over twijfel). Gevolg is dat Leprous een unieke set neerzet. Zelfs een nummer die de band, maar schijnbaar zelfs ook het publiek, niet meer weet dat ze die hadden wordt gespeeld. Het is daarom de vraag wie de verzoeken ingediend heeft. Zanger Einar (die op een enkel moment na overigens goed bij stem is) maakt er de nodige grappen over. Zo geeft hij aan dat progressieve rockliefhebbers schijnbaar altijd de langste nummers aanvragen. Bovendien laat hij met een knipoog regelmatig merken het toch wel jammer te vinden dat het publiek vooral oudere nummers heeft aangevraagd. Het zorgt er volgens Einar voor dat we een niet zo goed ingespeelde band te zien krijgen. Daar is echter helemaal niets van te merken. De band speelt uiterst strak en gedisciplineerd. Zelfs de beenblessure van gitarist Tor Oddmund Suhrke houdt hem niet tegen om fanatiek mee te bewegen. Met aanvulling van cello, die bijzondere set en de geweldige muzikanten op het podium is het een groot rock feest. Voor het podium wordt dat door het publiek erg gewaardeerd. Wat een heerlijke afsluiter. Jammer dat er echt een einde aan zat (that’s a fact – voor degenen die aanwezig waren weten wat ik bedoel). Het is een beetje zoals iemand uit het publiek direct na het optreden zei; ‘ze hebben weinig van mijn favoriete nummers gespeeld, maar het was zo goed dat ik dit helemaal niet erg vind’. Sluit ik me deze keer maar bij aan. Dat ik Leprous in juni nog een keer ga zien met hun reguliere set maakt mij na dit optreden alleen maar blijer.
Conclusie
Prognosis heeft ondanks alle problemen de afgelopen jaren een uitstekend festival weten neer te zetten. Een breed pallet aan progressieve rock gerelateerde bands kwam deze editie voorbij. Het geeft een goed beeld wat er tegenwoordig allemaal te halen is onder de term ‘progressief’. Hulde ook voor de catering. Dat was goed verzorgd. Het avondeten smaakte mij prima. Het was gelukkig geen bekend festival fenomeen: weinig voor veel geld. Enige minpunt wat ik heb was het geluid op vrijdag in de grote zaal. Dat leek iets te veilig te staan. Zeker als je dat vergelijkt met de dag erna. Toen bleek het toch stukken beter (en harder). Geen idee wat daar de reden van is.
Prognosis heeft de volgende editie al bekend gemaakt. Die is op 14, 15 & 16 april 2023. Drie dagen dus. Met alvast de aankondiging dat er een speciale show komt. Bij mij staat het festival in de agenda genoteerd. Hopelijk ook bij een van onze fotografen (die zitten dit jaar volgens mij op Paaspop), want er valt een hoop te fotograferen, te zien, te horen en mee te maken.
Prognosis
Prognosis 2022 – Effenaar (Eindhoven) 15 & 16/04/2022
460